Wat is trauma?

 

Trauma is een psychologische en emotionele reactie op een overweldigende gebeurtenis die die de emotionele en fysieke capaciteit van een persoon om ermee om te gaan overstijgt en het gevoel van veiligheid en controle verstoort. Trauma (large-T Trauma) kan ontstaan door directe zoals een ongeluk; verlies van een dierbare; fysiek geweld; een doodsbedreiging; een ramp of oorlog, of langdurige bedreigingen zoals mishandeling of seksueel misbruik.

Maar ook door indirecte ervaringen zoals getuige zijn van een ingrijpende gebeurtenis, zoals bijvoorbeeld een ongeluk; mishandeling; seksueel misbruik; een overlijden of een ramp. Kleiner trauma (small-t trauma) kan ontstaan door relatieproblemen of bijvoorbeeld ontslag bij een organisatie waar je werkzaam was.

 

Trauma kan leiden tot kortdurende directe reacties zoals shock (lichamelijk) en langdurige gevolgen, die kunnen variëren van lichte vormen van emotionele verstoring, tot ernstige aandoeningen zoals posttraumatische stress-stoornis (PTSS)​.

 

Hoe ontstaat trauma?

 

Trauma ontstaat wanneer iemand een situatie ervaart die te overweldigend is om te verwerken. Dit kan een eenmalige gebeurtenis zijn, zoals een auto-ongeluk, of langdurige blootstelling aan stressvolle situaties, zoals mishandeling of oorlog. Factoren zoals de ernst van het incident zoals ervaren, sociale steun en individuele kwetsbaarheid, beïnvloeden hoe iemand een gebeurtenis verwerkt. Het lichaam activeert hierbij het stress-systeem, zoals de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA)-as, wat leidt tot de productie van stresshormonen zoals cortisol. Wanneer deze reactie langdurig blijft aanhouden, kan dit leiden tot fysieke en mentale klachten​.

 

Soorten trauma's

 

Acute trauma: Een eenmalige, ingrijpende gebeurtenis zoals bijvoorbeeld ontslag, het verlies van een dierbare, fysiek geweld op straat of een auto-ongeluk.

Chronische trauma: Herhaalde blootstelling aan stressvolle situaties, langdurige mishandeling zoals huiselijk geweld, of psychologische mishandeling van bijvoorbeeld een slechte werkgever of manager op je werk.

Complex trauma: Langdurige blootstelling aan meerdere traumatische ervaringen. Combinaties van langdurige of vroege negatieve ervaringen, zoals misbruik en psychologische of fysieke mishandeling, vaak in de jeugd of kindertijd.

Large-T trauma: Levensbedreigende gebeurtenissen zoals natuurrampen of oorlog.

Small-t trauma: Minder opvallende gebeurtenissen zoals relationele conflicten (relatieproblemen), die cumulatief ook een grote impact kunnen hebben.

 

Symptomen van trauma

 

Fysiek: Verhoogde alertheid, hoofdpijn, spierpijn, slaapproblemen, lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak.

Emotioneel: Angst, verdriet, boosheid of gevoelloosheid, depressie.

Cognitief: Herbeleving van de gebeurtenis(sen), flashbacks, nachtmerries, moeite met concentratie.

Gedragsmatig: Vermijding van triggers of herinneringen, prikkelbaar zijn, risicovol gedrag of sociale isolatie.

 

Omgaan met trauma

 

Herstel van trauma vereist vaak een combinatie van stabiliteit, zelfzorg en professionele hulp. Praktijken zoals mindfulness, sociale steun en lichaamsgerichte oefeningen kunnen helpen om stress te verminderen en het zenuwstelsel te kalmeren. Sociale ondersteuning is cruciaal, net als routines die gericht zijn op zelfzorg, zoals voldoende slaap, gezonde voeding en lichaamsbeweging​. Professionele therapieën zoals lichaamsgerichte therapie, EMDR en cognitieve gedragstherapie kunnen echter essentieel zijn bij langdurige of ernstige klachten.

​

 

Therapie en traumaverwerking

 

Traumaverwerking richt zich op het verminderen van de impact van het trauma op het dagelijks leven. Effectieve therapieën zijn onder andere:

​

EMDR: Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) helpt je op een veilige manier met het opnieuw verwerken van traumatische herinneringen. 

Exposure Therapie: Confronteert op een veilige manier geleidelijk de traumatische gebeurtenis(sen) met trauma-gerelateerde triggers, in een eveneens veilige omgeving.

Cognitieve Gedragstherapie (CGT): Gericht op het herstructureren ofwel veranderen van negatieve denkpatronen 

 

Traumatherapie moet afgestemd zijn op de behoeften van de persoon, waarbij het tempo en de benadering zorgvuldig worden gekozen om hertraumatisering te voorkomen​. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de American Psychological Association (APA) kan tot 40% van de mensen met PTSS binnen een jaar herstellen met de juiste behandeling. Het vinden van een ervaren therapeut is vaak een belangrijke stap.

 

Aandacht voor fysiek en emotioneel welzijn

 

Trauma is een complexe ervaring die zich manifesteert in vele vormen en symptomen. Begrip en behandeling van trauma vereisen een holistische aanpak, met aandacht voor zowel het fysieke als het emotionele welzijn. Therapieën zoals LGT, CGT en EMDR bieden effectieve manieren om de negatieve gevolgen van trauma te verminderen en het belang van sociale ondersteuning en zelfzorg kan niet worden onderschat.

 

Therapeut Lotte helpt jou door middel van eigentijdse, inzichtgevende therapie in haar praktijk in Breda. Samen komen we tot de kern van de problematiek, vergroten we jouw weerbaarheid en leer jij jezelf nog beter kennen. We creëren een sterker mentaal fundament.

​