Met
Lotte 
 

EMDR therapie: Trauma verwerken door het opnieuw structureren van de ervarings-info in je brein

Wat is EMDR? Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is een therapeutische benadering die ontwikkeld werd door Francine Shapiro in de jaren 80. EMDR therapie is oorspronkelijk ontworpen om posttraumatische stressstoornis (PTSS) te behandelen. In de jaren daarna werd deze behandeling verder uitgewerkt en ontwikkeld tot een effectieve, volwaardige therapeutische methode. EMDR wordt hierdoor inmiddels ook effectief ingezet voor een breed scala aan psychische problemen, zoals angststoornissen, depressie en fobieën.

EMDR therapie kan geschikt zijn voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een traumatische ervaring, zoals bijvoorbeeld ontslag krijgen op je werk, een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident.

Bij EMDR therapie draait het om de herbeleving van traumatische ervaringen door middel van oogbewegingen of andere bilaterale stimulatie, zoals licht, geluid of aanraking, die helpen om de emotionele lading van het trauma te verminderen en de verwerking van de herinneringen te bevorderen. Gespecialiseerd trauma psycholoog Lotte biedt EMDR aan in haar praktijk in Breda. Maar hoe werkt dit precies?

Hoe werkt EMDR?

EMDR gaat ervan uit dat traumatische herinneringen vast komen te zitten in het brein, vaak in een ongeorganiseerde vorm, waardoor ze moeilijk te verwerken zijn. Dit komt doordat de hersenen niet in staat zijn om de herinneringen op een normale manier te integreren in ons bewustzijn, wat leidt tot herhaalde, verontrustende gedachten en beelden. De gebeurtenis ligt in het lichaam opgeslagen en blijft steeds terugkomen als levendige herinnering of als onaangenaam gevoel. Dit kan zich onder andere uiten in concentratieproblemen, slaapproblemen en psychische of emotionele problemen, zoals somberheid, angst(en) en paniek of woedeaanvallen.

​

De EMDR-techniek in Breda gebruikt bilaterale stimulatie, zoals het bewegen van de ogen van links naar rechts, terwijl de patiënt zich concentreert op de traumatische gebeurtenis. Dit proces helpt de hersenen om de informatie te herstructureren, zodat de herinneringen minder verstorend worden en de emotionele lading ervan afneemt. Het is als het ware het “om de tuin leiden” van je brein.

Wat zijn de kernprincipes van EMDR?

1. Desensitisatie: Dit verwijst naar het proces waarbij de intensiteit van de emotionele reactie op een traumatische herinnering, wordt verminderd.

2. Herstructurering: EMDR helpt de cliënt om de negatieve overtuigingen die ontstaan zijn door het trauma, zoals “ik ben niet goed genoeg” of “ik ben niet veilig”, te vervangen door positievere, meer realistische overtuigingen.

3. Integratie: Het helpt bij het verwerken van de herinnering op een manier die het gemakkelijker maakt om ermee om te gaan, wat het gevoel van controle vergroot.

Waarom is EMDR effectief?

Volgens psychologen kan EMDR bijzonder effectief zijn, omdat het werkt op zowel het bewuste als het onbewuste level van de hersenen. Het stimuleert het brein om trauma-systemen opnieuw te organiseren en het gebruik van oogbewegingen of bilaterale stimulatie kan ervoor zorgen dat EMDR therapie in sommige gevallen sneller resultaten oplevert dan andere therapieën, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT).

Volgens experts, zoals Shapiro zelf, worden de hersenen in staat gesteld om de traumatische ervaring opnieuw te beleven en verwerken. Dit leidt tot een vermindering van de intensiteit van negatieve gevoelens en gedachten die hiermee gepaard gaan.

Wie kan profiteren van EMDR?

EMDR kan worden gebruikt voor een breed scala aan psychische aandoeningen, vooral voor diegenen die worstelen met trauma. Hoewel het in eerste instantie werd ontwikkeld voor PTSS, wordt het tegenwoordig ook gebruikt voor: Angststoornissen; Depressie; Fobieën; Chronische pijn; Verslavingsproblemen en Rouwverwerking.

Wat zegt de wetenschap over EMDR?

Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar EMDR en de effectiviteit ervan. In verschillende meta-analyses blijkt EMDR zeer effectief te zijn bij de behandeling van PTSS. Onderzoekers zoals van der Kolk en Cuijpers hebben vastgesteld dat EMDR even effectief kan zijn als andere, meer traditionele therapieën en soms zelfs sneller resultaten kan opleveren.

Bovendien suggereert onderzoek dat de bilaterale stimulatie een unieke rol speelt in de verwerking van traumatische herinneringen. De oogbewegingen zouden de hersenen in staat stellen om beter verbindingen te maken tussen verschillende hersengebieden die belangrijk zijn voor geheugen en emoties.

Wat zeggen erkende professionals over EMDR?

Een van de bekendste pleitbezorgers van EMDR is uiteraard Francine Shapiro zelf, de oprichter van de therapie. In haar eigen werk “EMDR Therapy: An Overview (2017)”, stelt ze dat EMDR een krachtige methode is die de hersenen helpt bij het verwerken van traumatische herinneringen door gebruik te maken van natuurlijke verwerkingsmechanismen. Shapiro benadrukt dat EMDR niet alleen werkt voor trauma, maar ook voor andere psychische klachten, zoals angst en depressie.

Volgens Dr. Bessel van der Kolk, een van de autoriteiten op het gebied van trauma, is EMDR bijzonder effectief omdat het trauma’s niet alleen op cognitief niveau aanpakt, maar ook het lichaam en emoties betrekt in het herstelproces. In zijn boek “The Body Keeps the Score (2014)”, legt van der Kolk uit dat trauma diep in het lichaam en het zenuwstelsel wordt opgeslagen, en dat EMDR deze diepe sporen in het lichaam helpt loslaten door middel van fysieke stimulatie, zoals bijv. oogbewegingen. Van der Kolk benadrukt dat trauma vaak niet volledig verwerkt wordt door alleen gesprekstherapie, omdat het lichaam en de zenuwbanen actief betrokken blijven bij de traumatische ervaring. EMDR therapie in Breda biedt hierbij een effectief middel om zowel cognitieve als lichamelijke aspecten van trauma te verwerken.

Ook volgens Dr. John Bevington, psycholoog en expert op het gebied van EMDR, werkt de therapie snel en efficiënt omdat het helpt bij de reorganisatie van trauma-gerelateerde herinneringen. Hij stelt dat EMDR voor veel patiënten die worstelen met PTSS, of het nu gaat om oorlogstrauma of andere traumatische ervaringen, vaak veel sneller en effectiever werkt dan traditionele vormen van therapie.

Wat zijn de voordelen van EMDR ten opzichte van andere therapieën?

​​

Snel resultaat: Veel cliënten ervaren binnen een relatief korte tijd verlichting van hun symptomen.

Minder verbale verwerking: In tegenstelling tot andere therapieën zoals cognitieve gedragstherapie, waarbij meer verbale behandelingen worden ingezet, kan er bij EMDR therapie in sommige gevallen minder verbale verwerking (gesprekken) nodig zijn om tot een wenselijk resultaat te komen.

Directe focus op het trauma: EMDR helpt om trauma direct aan te pakken zonder dat er eerst uitgebreide voorbereidingen nodig zijn.

Wat zijn de mogelijke nadelen of risico’s van EMDR?

Hoewel EMDR over het algemeen als veilig wordt beschouwd, kunnen sommige cliënten tijdelijk meer onbehagen ervaren, zoals herbelevingen van trauma, tijdens de behandeling. Het is daarom belangrijk om een goed opgeleide therapeut te hebben die in staat is om deze ervaringen adequaat te begeleiden.

Is EMDR voor iedereen geschikt?

Niet iedereen is direct geschikt voor EMDR. Het kan minder effectief zijn voor mensen met bepaalde stoornissen, zoals schizofrenie, of voor degenen die moeite hebben met het reguleren van sterke emoties. Ook kunnen mensen met een ernstige verslaving of persoonlijkheidsstoornis extra begeleiding nodig hebben. Psycholoog Lotte adviseert om EMDR altijd te combineren met gesprekstherapie. Los van het onderzoeken of je geschikt bent voor EMDR tijdens gesprekken, leert de ervaring dat het combineren van deze twee therapie-vormen vaak een completere verwerking oplevert.  

Wat zijn de lange-termijn effecten van EMDR?

​

Hoewel EMDR veelbelovende kortetermijneffecten vertoont, wordt ook veel onderzoek gedaan naar de lange-termijn effecten. Volgens onderzoek blijft de effectiviteit van EMDR in veel gevallen behouden op de lange termijn. Dit blijkt uit studies zoals die van Lee en Cuijpers (2013), die aangeven dat EMDR niet alleen op korte termijn positieve resultaten oplevert, maar dat de meeste cliënten de voordelen van de therapie behouden, zelfs na afloop van de behandeling. Tot nu toe blijkt dus dat veel cliënten de voordelen van de therapie behouden, na afloop van de behandeling. In veel gevallen blijkt het trauma permanent te zijn verwerkt, zonder dat de cliënt er opnieuw last van heeft.

Bronnen

Shapiro, F. (2017);

Van der Kolk, B. A. (2014);

Cuijpers, P., Karyotaki, E., Weitz, E., Andersson, G., & van Straten, A. (2016);

Lee, C. W., & Cuijpers, P. (2013);

Högberg, G., & Melin, L. (2011).